دانلود بهترین خلاصه کتاب روشهای ارزشیابی آموزشی کیامنش - پیام نور جدید

فصل اول: دورنمای ارزشیابی آموزشی

■ پیشگفتار

✓ قدمت اندازه‌گیری و امتحان با قدمت آموزش و یاد دادن برابر است.

✓ در گذشته آموزش به صورت غیرنظام‌دار و غیررسمی بود و اندازه‌گیری نیز به همان صورت انجام می‌شد.

✓ با گسترش آموزش رسمی، اندازه‌گیری و امتحان نیز شکل رسمی به خود گرفت.

✓ فعالیت‌های اولیه امتحان و اندازه‌گیری بیشتر به تعیین میزان موفقیت فراگیران در یادگیری مطالب محدود بود.

✓ در اوایل قرن بیستم ابزارهای اندازه‌گیری (آزمون‌ها) رواج پیدا کردند.

✓ با تلاش رالف تایلر حوزه ارزشیابی آموزشی شکل گرفت و به عنوان یک حوزه مستقل در کنار سایر حوزه‌های علوم تربیتی جای گرفت.

دانلود رایگان خلاصه کتاب روشهای ارزشیابی آموزشی
pdf روشهای ارزشیابی آموزشی کیامنش

■ تاریخچه ارزشیابی

✓ چینی‌ها قریب ۴۰۰۰ سال پیش برای انتخاب پرسنل اداری از امتحان استفاده می‌کردند.

✓ در ایران باستان، یونان (سقراط) و روم نیز مدارکی دال بر وجود امتحان وجود دارد.

✓ در زمان شاپور پادشاه ساسانی، در جندی‌شاپور برای دانشجویان پزشکی مجالس امتحان برگزار می‌شد و اجازه کار پزشکی مشروط به موفقیت در امتحان بود.

✓ در قرن هفتم هجری در مدرسه مستنصریه بغداد، به دلیل فزونی داوطلبان، امتحان ورودی برگزار می‌شد.

✓ در مدارس دوره قاجار ارزشیابی دو مرحله داشت: ارزشیابی روزانه (هر چند روز یکبار) و ارزشیابی نهایی (پایان کتاب یا سال).

✓ در دوره قاجار امتحان به دو صورت شفاهی و کتبی انجام می‌شد و حضور شاگردان دیگر ضروری بود.

✓ جوزف مایر رایس (۱۸۹۸-۱۸۹۷) با مطالعه عملکرد املای ۳۰۰۰ دانش‌آموز آمریکایی، نخستین فعالیت ارزشیابی آموزشی رسمی و نظام‌دار را انجام داد.

✓ آزمون‌های استاندارد در اوایل قرن بیستم رواج یافتند و جنبش اعتبارگذاری بر موسسات آموزشی آغاز شد.

✓ رالف تایلر در سال‌های قبل از ۱۹۳۰ فعالیت ارزشیابی را تعیین میزان موفقیت برنامه درسی از طریق اندازه‌گیری‌های حاصل از نمره‌های آزمون دانست.

✓ تایلر در فاصله سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۵ نتیجه گرفت که ارزشیابی باید حول هدف‌های آموزشی مشخص سازمان یابد.

✓ تایلر ارزشیابی را فرایند تعیین میزان انطباق هدف‌ها و عملکردهای برنامه تعریف کرد.

✓ تایلر پدر ارزشیابی آموزشی نامیده می‌شود و روش او هدف‌مدار است.

✓ پس از تایلر، روش‌های دیگری توسط افرادی مانند هاموند، متفسل و مایکل ارائه شد.

✓ اسکریون (۱۹۶۷) مفاهیم ارزشیابی تکوینی و ارزشیابی تراکمی (پایانی) را مطرح کرد.

✓ استیک (۱۹۷۵) الگوی ارزشیابی پاسخگو را ارائه داد.

✓ استافل‌بیم (۱۹۷۱) الگوی ارزشیابی سیپ (CIPP) را با تمرکز بر تصمیم‌گیری ابداع نمود.

✓ انتقاد وارد بر روش تایلر، بی‌توجهی به پیامدهای ناخواسته و تمرکز صرف بر هدف‌های رفتاری از پیش تعیین شده بود.

دانلود کتاب روشهای ارزشیابی آموزشی دکتر کیامنش pdf رایگان
جزوه تایپی و خلاصه ارزشیابی آموزشی pdf

■ تعریف‌های ارزشیابی

✓ مفهوم ارزش و تعیین بها در تمامی تعاریف لغوی ارزشیابی (فرهنگ‌های وبستر، دهخدا و ...) مشترک است.

✓ رالف تایلر: فرایند تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف‌های آموزشی مطلوب. (تأکید بر تغییرات رفتاری فراگیران).

✓ پاپهام: ارزشیابی یعنی تعیین ارزش کردن. سنجش رسمی ارزش پدیده‌های آموزشی است.

✓ کرانباخ: جمع‌آوری و استفاده از اطلاعات جهت تصمیم‌گیری در مورد یک برنامه آموزشی. (تأکید بر بهبود برنامه).

✓ ارکان تعریف کرانباخ: ۱. جمع‌آوری اطلاعات ۲. استفاده از اطلاعات ۳. تصمیم‌گیری.

✓ استافل‌بیم و شینک‌فیلد: فرایند تعیین کردن، به دست آوردن و فراهم ساختن اطلاعات توصیفی و قضاوتی در مورد ارزش و مطلوبیت هدف‌ها، طرح‌ها و اجرا به منظور هدایت تصمیم‌گیری.

✓ ولف: ارزشیابی یعنی قضاوت. جمع‌آوری شواهدی که در نهایت به قضاوت ارزشی بیانجامد.

✓ بی‌بی: جمع‌آوری نظام‌دار و تفسیر شواهد که به قضاوت ارزشی منتهی شود و هدف آن اقدام (عمل) باشد.

✓ عنصر کلیدی تعریف بی‌بی، اقدام (Action) یا همان تصمیم‌گیری است.

دکتر علیرضا کیامنش روشهای ارزشیابی آموزشی
خلاصه نویسی کتاب کیامنش پیام نور
دانلود جزوه روشهای ارزشیابی آموزشی کیامنش ویراست جدید ۱۴۰۴

■ تفاوتهای ارزشیابی با چند مفهوم دیگر

الف) ارزشیابی و اندازه‌گیری

✓ اندازه‌گیری: فرایندی نظام‌دار برای اختصاص دادن اعداد به صفات یا اشیا بر اساس قواعد معین.

✓ اندازه‌گیری توصیف کمی است (مانند نمره هوش ۱۱۰)، اما ارزشیابی شامل قضاوت ارزشی و کیفی است (مانند باهوش بودن).

✓ اندازه‌گیری معمولاً فاقد قضاوت و داوری است، اما ارزشیابی بر پایه قضاوت استوار است.

✓ اندازه‌گیری ابزاری برای ارزشیابی است و اطلاعات لازم را فراهم می‌کند.

✓ هدف اندازه‌گیری معمولاً مقایسه ویژگی‌های فردی فراگیران است، اما هدف ارزشیابی بررسی کیفیت و اثربخشی برنامه آموزشی است.

✓ در منابع فارسی این کتاب، واژه سنجش مترادف با اندازه‌گیری به کار رفته است.

ب) ارزشیابی و پژوهش

✓ انگیزه: نیروی محرک پژوهشگر، کنکاوی و کشف حقیقت است، اما انگیزه ارزشیابی حل مشکل، تصمیم‌گیری و اقدام عملی است.

✓ نتیجه‌مداری vs تصمیم‌مداری: پژوهش نتیجه‌مدار است (تولید دانش تعمیم‌پذیر)، اما ارزشیابی تصمیم‌مدار است (کمک به مجری برنامه برای تصمیم‌گیری).

✓ قضاوت: پژوهشگر در مورد خوب یا بد بودن یافته‌ها داوری نمی‌کند (فقط واقعیت را بیان می‌کند)، اما ارزشیابی ذاتاً با داوری و قضاوت در مورد مطلوبیت برنامه همراه است.

✓ تعمیم‌پذیری: پژوهش به دنبال قوانین کلی و روایی بیرونی (تعمیم به همه جا) است، اما ارزشیابی مختص یک موقعیت خاص است و روایی درونی برایش مهم‌تر است.

✓ روش‌شناسی: پژوهش از قواعد دقیق (نمونه‌گیری، گروه کنترل، کنترل متغیرها) پیروی می‌کند. ارزشیابی انعطاف‌پذیر است و همیشه امکان استفاده از روش‌های دقیق آزمایشگاهی (مثل گروه کنترل) را ندارد.

✓ ارزشیابی به کلیت لازم برای تعمیم یافته‌ها فکر نمی‌کند، بلکه به حل مسئله موجود می‌اندیشد.

✓ پژوهشگر در انتخاب موضوع، مدت زمان اجرا و نحوه عمل آزادی عمل دارد و بر اساس علاقه و تخصص خود کار می‌کند.

✓ مجری ارزشیابی معمولاً پروژه‌ای خاص را از طرف کارفرما دریافت می‌کند و فعالیت او تحت فشار زمانی معین است.

✓ ارزشیابی باید در موقعیت‌های خاص تصمیم‌گیری به بازخوردهای لازم برای تصمیم‌گیرندگان منجر شود.

دانلود خلاصه کتاب روشهای ارزشیابی آموزشی ویژه امتحانات پیام نور
جزوه کامل و نکته به نکته روشهای ارزشیابی آموزشی کیامنش